Kategorie

Złączki w elektryce. Jakie złączki i szybkozłączki do kabli?

    Instalacje elektryczne    0 Komentarzy
Złączki w elektryce. Jakie złączki i szybkozłączki do kabli?

Złączki w elektryce. Jakie złączki i szybkozłączki do kabli?

Właściwe połączenie to bardzo ważny element instalacji elektrycznej w budynku, ale też w samochodzie czy fotowoltaice. Dlatego też powinniśmy stawiać na modele od cenionych producentów. Zapewni to bezpieczeństwo instalacji, a jeśli wybierzemy odpowiednie złączki do przewodów – również przyspieszy prace. Sprawdzamy, co oferuje nam rynek.

Z tego artykułu dowiesz się:

Przeczytaj też: Złączki – czym są i do czego służą?

Złączki dla kabli elektrycznych – aluminiowe, miedziane i aluminiowo-miedziane

Złączki możemy podzielić przede wszystkim pod względem przeznaczenia i obciążenia prądowego. Są też specjalne złączki do instalacji aluminiowych lub miedzianych. Rozróżniamy tutaj złączki dla przewodów elektrycznych aluminiowe, miedziane i aluminiowo-miedziane, będące najnowocześniejszym rozwiązaniem na bazie połączenia dwóch materiałów.

  • Złączki aluminiowe – przeznaczone do łączenia ze sobą okrągłych lub sektorowych żył aluminiowych. Ważnym elementem ich budowy jest znajdująca się w środku pasta stykowa. Z jednej strony zabezpiecza ona przed dopływem powietrza oraz utlenianiem aluminium, z drugiej – poprawia jakość połączenia. Złączki aluminiowe mogą być produktami cienkościennymi (do przewodów z napięciem do 1 kV) oraz grubościennymi do wysokiej jakości połączenia przewodów z napięciem do 30 kV. Dodatkowo dla kabli o napięciu 10-30 kV zaleca się złączki o stożkowatym zakończeniu. Taka budowa zmniejsza temperaturę wytwarzającą się podczas pracy i pozwala na płynny przebieg prądu. Najczęściej dostępne są złączki aluminiowe do przewodów o przekroju od 16 do 240 mm², ale w sprzedaży znajdziemy także certyfikowane złączki zgodne ze standardem DIN do przewodów o przekroju 300-625 mm². Jeśli szukamy złączek do przewodów z syciwem lub pracujących na powietrzu, zaleca się stosowanie wyrobów aluminiowych ze szczelną przegrodą. Zapobiega ona wnikaniu wilgoci do wewnętrznej części izolacji żyły.
  • Złączki miedziane – końcówki dostępne w dwóch wariantach: miedzi niecynowanej i cynowanej, gdzie powłoka chroni miedź przed utlenieniem. Złączki miedziane są dostępne dla przewodów elektrycznych o przekroju od 16 do 625 mm². Najczęściej mają one tradycyjną formę rurową, ewentualnie są wykonane z blachy miedzianej z otwartym lub zamkniętym gniazdem przewodu, co umożliwia lutowanie. Ofertę uzupełniają końcówki widełkowe, będące odmianą złączki rurowej, a także stosowane w trudno dostępnych miejscach złączki kątowe.

Jeśli to złączki aluminiowo-miedziane, jak wskazuje ich nazwa, stosuje się je do łączenia kabli aluminiowych z miedzianymi, co pozwala wyeliminować tworzenie się ogniw na styku obu przewodów. Odporność termiczna wynosi tutaj nawet 300 st. Celsjusza.

Złączki dla przewodów elektrycznych

Złączki dla przewodów elektrycznych

Złączki do przewodów, jakie znajdziemy w hurtowniach elektrycznych, dzielimy też pod względem konstrukcji i funkcjonalności. Najstarsze są złączki z połączeniem śrubowym. Poza tym wyróżniamy końcówki z mechanizmem sprężynowym oraz szybkozłączki, które szerzej opisujemy w dalszej części artykułu.

  • Złączki śrubowe – stosowane w przewodach o przekroju od 0,08 do 24 mm². Gwarantują realizowany przez dokręcenie śruby duży docisk zestyku, co zapewnia bezpieczeństwo połączenia i niski spadek napięcia. Jakość połączenia śrubowego zależy przede wszystkim od instalatora. Śruba nie może być dociśnięta ani zbyt lekko, ani też za mocno. Złączek śrubowych nie zaleca się do instalacji, gdzie występują wibracje, które mogą samoistnie poluzować lub odkręcić śrubę. Z tego powodu zaciski śrubowe wymagają też regularnej kontroli. Najprostsze złączki śrubowe to końcówki jednoklatkowe. Służą one kablom o jednej żyle i nie chronią przewodu przed deformacją – jeśli chcemy zapobiec jego zniekształceniu, powinniśmy spytać w sklepie elektrycznym o złączki z elementem dociskowym od góry oraz systemem z dociskiem od dołu lub od góry, który pozwala na kontrolę dokręcanej śruby. Wysokiej jakości złączki śrubowe dostarcza chociażby marka WeidMuller.
  • Złączki sprężynowe – komfortowe w użyciu, gdyż do montażu przewodów instalacji nie wymagają użycia narzędzi. Zaciski na bazie sprężyny są też odporne na wstrząsy i automatycznie niwelują deformację przewodów, zwłaszcza te z siłą zacisku zaprogramowaną do jego przekroju, co gwarantuje wysoką jakość połączenia. Najlepsze złączki sprężynowe nie uszkadzają przewodu nawet przy wielokrotnym montażu i demontażu. W hurtowni elektrycznej otrzymamy je w pozycji zamkniętej. Żeby zamocować przewód, najpierw musimy otworzyć złączkę klipsem, po czym wsunąć przewód i zluzować sprężynę, która automatycznie zakleszczy połączenie. Z uwagi na szybkość i łatwość montażu jest to rozwiązanie chętnie wybierane przy dużych instalacjach i w trudno dostępnych miejscach.
  • Złączki sprężynowe typu push-in – pośród złączek sprężynowych rozróżniamy osobną grupę końcówek typu push-in. Siła docisku jest w nich wytwarzana sprężyną ramieniową. To złączki, które zajmują jedynie 5,2 mm na szynie. Sprawdzają się przy przewodach sztywnych i gęstych o przekroju 0,34 do 10 mm². Warto zwrócić uwagę na złączki push-in z wtyczką zabezpieczenia przekładnika pomiarowego. Jej wyciągnięcie rozłącza obwód i chroni instalację przed uszkodzeniem. Dlatego zapewniają one wysoki stopień bezpieczeństwa i niezawodność obwodów pomiarowych.

Szybkozłączka do kabli

Zwłaszcza w domowych instalacjach stosujemy tzw. szybkozłączki dla kabli elektrycznych. Możemy w ten sposób połączyć przewody jedno- i wielodrutowe, złożone nawet z siedmiu drutów. W jednej złączce możliwe jest też łączenie przewodów o innych przekrojach. Przy tym wyborze ważna jest precyzja i staranność montażu. Zbyt słaby docisk skutkuje brakiem zasilania lub przegrzaniem złącza. Szczególnie niebezpieczna jest ta druga sytuacja, ponieważ w konsekwencji może doprowadzić do pożaru.

Najnowsze szybkozłączki są stworzone w technologii podwójnej sprężyny dociskowej. Pierwsza pozwala wprowadzić przewód przy wykorzystaniu niewielkiej siły, co jest ważne szczególnie przy miękkich żyłach. Druga natomiast gwarantuje dobry docisk przewodu. Bez wątpienia takie beznarzędziowe przyłączanie przewodów niesie za sobą wiele zalet. Przede wszystkim znacznie przyspiesza pracę. Zapewnia jednak też duży komfort w miejscach trudno dostępnych, gdzie nie możemy użyć wkrętaka do docisku śruby złączki śrubowej.

Złączki elektryczne samochodowe

Złączki są wykorzystywane również w instalacjach elektrycznych pojazdów, gwarantując niezawodne połączenie przewodów. Zaprojektowano je w taki sposób, aby wytrzymywały duże obciążenia mechaniczne i termiczne. W zależności od rodzaju złączek – śrubowe lub wtykowe – montuje się je i demontuje przy pomocy narzędzi lub bez ich użycia.

Najpopularniejsze złączki elektryczne samochodowe to końcówki wtykowe. Dodatkowo mają one mechanizmy zabezpieczające, dzięki czemu połączenie jest trwałe nawet w przypadku wibracji występujących podczas użytkowania samochodu. Złącza wtykowe mogą być otoczone plastikową obudową lub pokryte wytrzymałym materiałem izolacyjnym.

Innowacyjną złączką samochodową są połączenia z technologią zacisków nożowych. Nie tylko pozwalają na łączenie przewodów w samochodzie bez użycia specjalistycznych narzędzi, ale także zaprojektowano je z możliwością obrotu o 180 stopni. Pośród standardowych wymiarów systemów wtykowych przeznaczonych do wykorzystania w motoryzacji są między innymi: 2,8 mm, 4,4 mm, 4,8 mm, 5 mm czy 6,3 mm.

Złączki w elektryce samochodowej

Złączki do paneli fotowoltaicznych

Specjalne konektory stosuje się także do łączenia paneli fotowoltaicznych. Niestety, w świadomości polskich inwestorów fotowoltaiki złączki do paneli PV mogą być dowolne. Tymczasem jest wręcz przeciwnie, ponieważ mają one ogromny wpływ na efektywność pracy instalacji produkującej energię ze słońca. Co więcej, źle dobrana złączka po kilku latach pracy może spowodować kosztowną awarię, a nawet być przyczyną pożaru.

Tak więc bezsprzecznie złączki do paneli fotowoltaicznych mają olbrzymi wpływ na pracę paneli. Pamiętajmy, że w codziennej eksploatacji stawiają one opór bardzo różnym czynnikom zewnętrznym. Przy ich wyborze powinniśmy więc zwracać uwagę na stopień szczelności, poziom odporności na oddziaływanie warunków atmosferycznych, rezystancję połączeń oraz intuicyjność ich uzyskiwania.

Poziom odporności na oddziaływanie warunków atmosferycznych

Dobre złączki do paneli PV zapewniają minimum 25 lat ochrony, a więc tyle, ile pracować powinna instalacja fotowoltaiczna.

Stopień szczelności

Konektor do paneli musi być odporny na wiatr, deszcz, wilgoć, śnieg, a także duże wahania temperatur.

Intuicyjność uzyskiwania połączeń

Im mniej intuicyjna obsługa konektorów, tym większe ryzyko popełnienia błędu na etapie montażu.

Rezystancja połączenia

Konektory o niskim stopniu rezystancji połączenia gwarantują mniejsze straty podczas przekazywania energii wyprodukowanej przez panele.

Wszystkie powyższe cechy spełniają chociażby konektory MC4 o 4-milimetrowej średnicy złącza. Na rynku znajdziemy zwykłe złączki do paneli fotowoltaicznych oraz równoległe, które pozwalają w sposób szybki, łatwy i bezpieczny połączyć moduły PV równolegle.

Jak widać, na rynku mamy bardzo różne złączki do przewodów elektrycznych. Z pewnością znajdziemy coś do instalacji domowych, przemysłowych, ale też samochodowych czy fotowoltaicznych. Jednak szeroki wybór to nie wszystko. Ważne, aby stawiać na produkty od renomowanych producentów o dużym doświadczeniu i dobrych opiniach instalatorów, czego przykładem może być WeidMuller. To również produkty z certyfikatami i aprobatami, które stworzono zgodnie z normą DIN. W zależności od potrzeb i wymagań instalacji możemy zdecydować się na pojedyncze złączki lub cały komplet takich produktów. Wówczas znajdują się w nich między innymi złączki śrubowe, sprężynowe, szybkozłączki czy przyłącza wtykowe.